Αν αυτό που γίνεται στο Άγιο Όρος είναι Θεία Λειτουργία τότε αυτό που γίνεται σε πολλούς Ναούς του κόσμου είναι τραγωδία. Δηλαδή μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας.

Το ότι ο θεός σφαγιάζεται και προσφέρεται άνευ όρων δεν μας παρέχει το δικαίωμα να ζούμε τη Θεία Λειτουργία ως θεατρική παράσταση..

Πώς να διώχνεις τους πιστούς από την Εκκλησία.
Οι "λειτουργικές" παρενέργειες της ιερατικής ακηδίας.

www.psyche.gr/diogmos.htm

Οκτώβριος 2006

του Νικήτα Καυκιού

Η τραγωδία του να είσαι παπάς
χωρίς Χάρη.

- Η προσωπική σχέση του ανθρώπου με το Θεό δεν είναι δεδομένη και δεν υπάρχει καμιά εγγύηση για σταθερότητα, πρόοδο ή διάρκεια. Ό ιερέας μπορεί να ξεκινήσει με πνευματικό ενθουσιασμό το ιερατικό του λειτούργημα αλλά μετά από λίγα χρόνια να αδειάσει ολοκληρωτικά από τη Χάρη του Θεού.
Οι αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης, οι δυσκολίες του έγγαμου βίου και οι αντιξοότητες της καθημερινότητας μπορούν να συντρίψουν ακόμη και τον πιο καλοπροαίρετο πιστό. Η μόνη δυνατότητα πνευματικής επιβίωσης είναι να αποδεχτεί κανείς ταπεινά την αναξιότητά του και να προσφέρει τον συντετριμμένο του εαυτό στο Χριστό.
Αν ο ιερέας δεν μπορέσει να αναφέρει την οδύνη και την αποτυχία του στο Χριστό θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Για τον ιερέα η πορεία πνευματικής ωρίμανσης είναι υπαρξιακός μονόδρομος. Αν δεν προχωρήσει πνευματικά θα καταρακωθεί υπαρξιακά. Για να ξεφύγει από την θλίψη της απουσίας του Θεού θα εκκοσμικευθεί. Από ιερουργός θα καταντήσει ηθοποιός.
- Ο ιερέας ο οποίος είναι βεβαρημένος από το σκοτάδι της υπαρξιακής του παρακμής δεν έχει το κέφι και το μεράκι να ασχολείται με τις "λεπτομέρειες" της Εκκλησιαστικής-λειτουργικής ζωής. Σε πολλούς ορθόδοξους Ναούς τις Κυριακές και τις μεγάλες εορτές η σύναξη των πιστών θυμίζει κακόγουστη, θεατρική παράσταση. Κατά την διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών ο πιστός αντί να ησυχάζει και να γεμίζει τις πνευματικές του μπαταρίες δοκιμάζει τις ψυχοσωματικές του αντοχές, βασανίζει τα αισθητικά του κριτήρια και βάζει σε πειρασμό τις πνευματικές του δυνατότητες. (Σημ. 1)

Στις παραγράφους που ακολουθούν επιχειρώ να σχολιάσω έμμεσα
ορισμένες συμπεριφορές και τακτικές
του ταλαίπωρου εφημέριου ιερέα οι οποίες ενοχλούν και απωθούν
τους ευαίσθητους και καλλιεργημένους πιστούς.

Δεκαπέντε τακτικές σύγχρονου διωγμού.

Οι Λειτουργικές παρενέργειες
της ιερατικής αδιαφορίας.

1. Ακουστική. Βάλε τα μεγάφωνα στη διαπασών ώστε να μην μπορεί κανείς να ησυχάσει, να συγκεντρωθεί ή να νιώσει κατάνυξη. Τοποθέτησε μεγάφωνα και έξω από το ναό ώστε να αγανακτούν οι γείτονες και να μην βρίσκουν ησυχία οι εκκλησιαζόμενοι ούτε στον περίβολο του ναού. Μην αναθέσεις σε ειδικούς την ακουστική μελέτη του ναού. Φρόντισε το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα να θυμίζει γύφτο που γυρνά στις γειτονιές με το φορτηγάκι του για να πουλήσει πατάτες ή χαλιά.
2. Φωτισμός. Έχε αναμμένους τους πολυελέους της εκκλησίας σε κάθε Ακολουθία. Σε περίπτωση που δεν ανάψεις τον πολυέλαιο άναψε ένα δυνατό ηλεκτρικό φως σε κάποιο σημείο του ναού που να θυμίζει προβολέα αστυνομικής ανάκρισης. Επέτρεψε στους ιεροψάλτες να βάλουν προβολείς πάνω από τα κεφάλια τους για να διαβάζουν με μεγαλύτερη ευκολία τα ιερά βιβλία.
3. Κήρυγμα. Βγάλε λόγο ακριβώς πριν από τη Θεία Μετάληψη (πριν από το "Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε"). Φρόντισε ο λόγος σου να έχει μεγάλη διάρκεια και να ξεφεύγει από την εμπειρική νηπτική βίωση της καθημερινής ζωής. Άσκησε θεωρητική κριτική σε κοινωνικά, εθνικά και πολιτικά θέματα και υπογράμμισε την παρακμή και την αμαρτωλότητα του σύγχρονου κόσμου. Δώσε με νευρικό τρόπο συμβουλές ηθικής συμπεριφοράς στο εκκλησίασμα. Φρόντισε να δείχνεις αγανακτισμένος από την επικράτηση της αμαρτίας στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Υπογράμμισε την εγωκεντρική τάση για καλοπέραση του μέσου ανθρώπου συγκρίνοντας την άμεσα με την ασκητική ζωή των πατέρων της ερήμου. Προσπάθησε να πείσεις τους πιστούς ότι ο λόγος που δεν προχωρούν πνευματικά είναι το ότι δεν προσπαθούν όσο θα έπρεπε. Να μιλάς με βροντερή-απειλητική φωνή ώστε να γίνεις περισσότερο πιστευτός.
4. Τυπικό. Αδιαφόρησε για το τυπικό των ιερών Ακολουθιών. Το τυπικό δεν είναι ουσιαστικό. Κόψε και ράψε τις Ακολουθίες στα μέτρα σου. Μη διαβάζεις ψαλτήρι και αναγνώσματα της Παλαιάς Διαθήκης διότι ο κόσμος δεν καταλαβαίνει την αρχαία γλώσσα. Δώσε εντολή στους ψάλτες να μην λένε όλο το "Κύριε εκέκραξα" στον εσπερινό και να παραλείπουν τις περισσότερες ωδές στον όρθρο. Να κάνεις τα πάντα με τον γρήγορο και εύκολο τρόπο.
5. Συμπεριφορά. Κατά τη διάρκεια των ιερών Ακολουθιών φρόντιζε να κάνεις άγαρμπες, βιαστικές και νευρικές κινήσεις. Κάνε ότι κάνεις με αδιαφορία και χωρίς βιωματική συμμετοχή. Όταν βγαίνεις στην Ωραία Πύλη ή όταν λιβανίζεις, να παρατηρείς εξεταστικά τους πιστούς ή να αφήνεις το βλέμμα σου να πλανάται με αδιαφορία δεξιά και αριστερά.
6. Άμφια. Στη Θεία Λειτουργία να φοράς άμφια με χτυπητά χρώματα και πολλά ψεύτικα στολίδια. Προσπάθησε να φαίνεσαι φανταχτερός. Νιώσε ανωτερότητα και καμάρι για την εμφάνισή σου.
7. Παρατηρήσεις. Στα σημαντικά σημεία της Θείας Λειτουργίας όπως στο Χερουβικό ύμνο ή στον καθαγιασμό των τιμίων δώρων ή πριν από τη Θεία Μετάληψη δώσε με αυστηρό τόνο συστάσεις ευπρέπειας και καλής συμπεριφοράς στο εκκλησίασμα. Αν κάποιο παιδάκι κλάψει, τρέξει ή φωνάξει σύστησε με αυστηρό τρόπο στη μητέρα του να το βγάλει έξω ή να το ησυχάσει.
8. Καθαριότητα εικόνων. Μην φροντίσεις για τον συνεχή καθαρισμό των εικόνων τις Κυριακές και τις μεγάλες εορτές. Άφησε να συσσωρεύεται σάλιο και κραγιόν στο προστατευτικό τζάμι των εικόνων ώστε οι πιστοί να νιώθουν περισσότερο αηδία ενώ προσκυνούν παρά κατάνυξη.
9. Κεριά και λιβάνι. Βάλε στο παγκάρι το φτηνό, άοσμο και αλύγιστο κερί που θυμίζει σαπούνι. Βάλε τιμές ανάλογα με το μέγεθος του κεριού.
   Χρησιμοποίησε φτηνό λιβάνι. Τοποθέτησε το λιβάνι στο καρβουνάκι λίγα λεπτά πριν αρχίζεις να θυμιατίζεις ώστε όταν φτάσεις στους πιστούς να βγαίνει από το θυμιατό μόνο κάπνα και καθόλου άρωμα. Μην προσθέτεις συμπληρωματικό λιβάνι στο καρβουνάκι όση ώρα και αν χρειαστεί να θυμιατίσεις.
10. Εκφωνήσεις. Να εκφωνείς τις ευχές σαν να βγάζεις άναρθρες κραυγές ώστε κανείς να μην καταλαβαίνει αυτό που λες. Να ψέλνεις επιτηδευμένα και επιδεικτικά σα να τραγουδάς σε κέντρο διασκέδασης. Ξέχνα ότι απευθύνεσαι στο Θεό και φρόντισε να αρέσεις στους ακροατές και στον εαυτό σου. Όταν διαβάζεις χύμα να τρως τα λόγια σου από κεκτημένη ταχύτητα. Να διαβάζεις μόνο τα φωνήεντα των λέξεων και να παραλείπεις τα σύμφωνα. Σημασία έχει αυτό που λες και όχι ο τρόπος που το εκφράζεις. Να σκέπτεσαι ότι κανείς δεν νοιάζεται και δεν καταλαβαίνει τα δρώμενα. Φόρτωσε τη φωνή σου με ασύστολη ένταση και πίστεψε ότι με αυτό τον τρόπο θα προκαλέσεις κατάνυξη.
11. Στη Θεία Μετάληψη χρησιμοποίησε οίνο μέτριας ποιότητας και ρίξε στο Άγιο Δισκοπότηρο μεγάλη ποσότητα ζέοντος ώστε να χάνεται η γεύση του κρασιού. Την ώρα της Θείας Μετάληψης βάλε στη λαβίδα ελάχιστο οίνο-αίμα και καθόλου άρτο-σώμα. Μη προσφωνήσεις το όνομα του πιστού που μεταλαμβάνει. Αδιαφόρησε για το ότι κρατάς στα χέρια σου τον ίδιο το Θεό. Κάνε βιαστικές και απρόσεχτες κινήσεις. Να προσφέρεις το σώμα και το αίμα του Κυρίου σου με προχειρότητα σαν να κερνάς κάποιο γλυκό. Φρόντισε να συνεχιστεί η ροή της Ακολουθίας ενώ οι πιστοί μεταλαμβάνουν ώστε να ακούνε το "είδομεν το φως το αληθινό" πριν μεταλάβουν. Μοίραζε το αντίδωρο βιαστικά με τα δύο σου χέρια σε δυο-δυο πιστούς για να ξεμπερδεύεις. Φρόντισε την ώρα που θα μοιράζεις το αντίδωρο να έχουν σταματήσει οι ψάλτες ώστε να ακούγεται στο ναό μόνο οχλαγωγία. Απόφυγε να διαβαστεί η Ευχαριστία μετά τη Θεία Μετάληψη με το πρόσχημα ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται.
12. Ζητιάνοι. Τις Κυριακές και τις μεγάλες εορτές επέτρεψε στους ζητιάνους να ζητιανεύουν ακριβώς έξω από την πόρτα της Εκκλησίας ώστε όποιος μπαίνει στο ναό να παίρνει μια γερή δόση μιζέριας, φρίκης, ψευτιάς και αγανάκτησης. Με αυτό τον τρόπο οι πιστοί που σπάνια εκκλησιάζονται και έχουν μια επιφανειακή σχέση με το Θεό θα μπορέσουν συνδέσουν βιωματικά τον Εκκλησιασμό με αρνητικά συναισθήματα.
13. Αργύρια. Με κάθε ευκαιρία να ζητάς χρήματα από το Εκκλησίασμα. Τοποθέτησε μεγάλα κουτιά πάνω στο παγκάρι με επιγραφές που να εξηγούν για ποιο σκοπό μαζεύονται τα χρήματα. Στη Θεία Λειτουργία κάνε περιφορά δίσκων. Βγάλε τους δίσκους στην πιο κατανυκτική στιγμή της Ακολουθίας ώστε οι πιστοί συγκινημένοι να δώσουν περισσότερα. Βάλε ταρίφες στα μυστήρια του γάμου και της βάπτισης. Όταν πηγαίνεις στα σπίτια για ευχέλαιο ή αγιασμό να παίρνεις χωρίς συστολή τα χρήματα που σου προσφέρουν. Πίστεψε ότι δικαιούσαι να αμείβεσαι για τις υπηρεσίες που προσφέρεις. Μη ξεχνάς ότι στη συνείδηση της πλειοψηφίας των πιστών δεν υπάρχει η υποψία ότι οι παπάδες είναι φιλοχρήματοι.
14. Προβληματικοί συνεργάτες. Φρόντισε να επιλέξεις εγωκεντρικούς, πικρόχολους και οξύθυμους συνεργάτες-επιτρόπους. Βοήθησέ τους να αισθάνονται αρχηγοί στο χώρο της Εκκλησίας και πείσε τους να συμπεριφέρονται ως εξουσίαν έχοντες. Ανάθεσέ τους το ρόλο της αστυνόμευσης των πιστών μέσα στο Ναό. Που και που να τσακώνεσαι μαζί τους μπροστά στους πιστούς.
15. Συναντήσεις. Μην οργανώνεις ποτέ ομαδικές δραστηριότητες (εκδρομές, καφέ, κοινωνική διακονία, ομιλίες κλπ) ώστε να μην έχουν την ευκαιρία να γνωριστούν οι ενορίτες μεταξύ τους ούτε να καλλιεργήσουν μια προσωπική σχέση μαζί σου.

Όταν θα έχεις εφαρμόσει όλες τις παραπάνω τακτικές και θα έχεις πετύχει να έρχονται στις Κυριακάτικες Θείες Λειτουργίες μόνο 2-3 άγιες γιαγιάδες τότε να πιστεύεις και να διαδίδεις ότι ο κόσμος δεν πατάει στην Εκκλησία για τους τρεις παρακάτω λόγους:

1. H κοινωνία έχει "χαλάσει".
2. Το μόνο που ενδιαφέρει το σύγχρονο άνθρωπο είναι το χρήμα, η κατανάλωση και η καλοπέραση.
3. Η τηλεόραση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διαστρέφουν και αποπροσανατολίζουν. Σημ. 2
   

Σημ. 1. Θυμήθηκα γράφοντας αυτές τις γραμμές ένα Αγιορείτικο ανέκδοτο:
"Παιδί μου, να Εκκλησιάζεσαι στην ενορία σου"

Σημ. 2. Για την αποχή των νέων παιδιών από το Ναό μπορείς να χρησιμοποιήσεις τρία επιπλέον επιχειρήματα ώστε να αποποιηθείς την ευθύνη, να απωθήσεις την ενοχή και να αναπαύσεις τη συνείδησή σου:

1. Φταίνε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το Ίντερνετ.
2. Φταίνε οι γονείς και οι δάσκαλοι που δεν δίνουν σωστή αγωγή.
3. Φταίει ο Χάρυ Πότερ.

Έλαβα ένα προσωπικό μήνυμα
σχετικά με το παραπάνω κείμενο
από ένα σεβαστό και αγαπητό ιερέα και
θα ήθελα να σχολιάσω αναλυτικά
δύο σημεία της επιστολής του.

1: Έχω όμως μια απορία:
γιατί τόση κριτική στους παπάδες;

- Το κείμενο δεν προτίθεται να ασκήσει κριτική στους παπάδες αλλά να δείξει με χιουμοριστικό τρόπο κάποια αρνητικά χαρακτηριστικά της λειτουργικής ζωής τα οποία απωθούν τους πιστούς από τους Ναούς και τους υποχρεώνουν να διανύουν μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις για να βρουν καταφύγιο σε κάποιο μοναστήρι. Τα όσα αναφέρω δεν προϋποθέτουν θεολογικές γνώσεις ή πνευματικές εμπειρίες. Είναι κυρίως θέματα αισθητικής και όχι θεολογίας.
Εξαιτίας των άπειρων αμαρτιών μου είμαι τόσο βιωματικά και πνευματικά βεβαρημένος ώστε δεν μου προκύπτει η διάθεση να αξιολογήσω ηθικά και πνευματικά κάποιο κοσμικό άνθρωπο ή πιστό ή ιερέα.
Πιστεύω ότι οι ιερείς ως άνθρωποι δεν είναι υποχρεωμένοι να είναι καλύτεροι χριστιανοί από εμένα που είμαι απλός πιστός. Και αφού εγώ τα θαλασσώνω στην προσωπική μου ζωή γιατί να απαιτώ από αυτούς να τα καταφέρνουν καλύτερα;
-Το ζήτημα με το οποίο θέλησα να ασχοληθώ δεν είναι το ηθικό ποιόν των ιερέων αλλά ο τρόπος που γίνονται οι Ακολουθίες. Δεν πρόκειται για αξιολόγηση πνευματικού επιπέδου αλλά σημειολογική περιγραφή απαράδεκτων λειτουργικών συμπεριφορών.
Έχω την αίσθηση ότι οι ιερείς διεκδικούν τα πρωτεία από τους υπαλλήλους του Δημοσίου στην παροχή χείριστων υπηρεσιών. Ίσως διότι είναι και αυτοί δημόσιοι υπάλληλοι. (Οι εξαιρέσεις υπάρχουν και είναι υπέροχες αλλά δεν αναιρούν τον κανόνα).
Στις επιτυχημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις ο χώρος εργασίας, οι προσφερόμενες υπηρεσίες και τα προϊόντα είναι προσεγμένα. Οι υπάλληλοι είναι πολύ προσεκτικοί, ευγενικοί και εξυπηρετικοί. Σε ένα σύγχρονο Fast-Food για παράδειγμα η αισθητική του χώρου διαμορφώνεται με πολύ προσοχή. Γίνεται μελέτη για το φωτισμό, τον ήχο, τον κλιματισμό το ντεκόρ κλπ. Οι υπάλληλοι παρακολουθούν σεμινάρια ώστε βελτιώσουν τις επιδόσεις στη δουλειά τους και να συμπεριφέρονται με τον καλύτερο τρόπο στους πελάτες.
Αντίθετα σε πολλούς ιερούς Ναούς επικρατεί ασυδοσία και κακογουστιά σε όλα τα επίπεδα. Ενώ σε προηγούμενες εποχές ο πιστός στο Ναό έβλεπε και άκουγε ότι ωραιότερο μπορούσε να υποπέσει στην αντίληψή του, σήμερα σε αρκετούς Ναούς βλέπει και ακούει ότι χειρότερο. Ένα φορητό CD player αποδίδει ασύγκριτα καλύτερη ακουστική ποιότητα από τα μεγάφωνα πολλών Ναών. Ο μέσος τραγουδιστής ακούγεται πολύ καλύτερα από τον μέσο ψάλτη. Σημ. Α
Η πλειοψηφία των ανθρώπων στους προηγούμενους αιώνες ζούσαν σε άμεση επαφή με φύση. Την αισθητική ομορφιά και τη νοηματική πληρότητα μπορούσαν να την νιώσουν πλουσιοπάροχα μέσα από τη φύση και την Εκκλησία. Σήμερα πολυάριθμες σειρήνες προσφέρουν άπειρους τρόπους νοηματικής, βιωματικής και αισθητικής παρηγορίας. Bars, Clubs, μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογράφος, τηλεόραση προτείνουν και διαμορφώνουν νέα αισθητικά και βιωματικά μέτρα και σταθμά. Δεν είναι κρίμα σε αυτή την τόσο ανταγωνιστική εποχή η Εκκλησία αντί να προβάλλει την αισθητική της ταπείνωσης και του ησυχασμού να μιμείται πρόχειρα, αποτυχημένα και φτωχά το θόρυβο του κόσμου τούτου. Δεν είναι κρίμα αντί η Εκκλησία να προσφέρει μηνύματα άκρας ωραιότητας και σοφίας να κουράζει, να βασανίζει, να ταλαιπωρεί και να απωθεί το λαό. Το λαό για τον οποίο ο Χριστός ανέβηκε στο σταυρό. Ποιο έγκλημα είναι μεγαλύτερο από αυτό; Πως μπορέσαμε όλοι εμείς (διότι μέσα από όλους εμάς προέρχονται οι ιερείς και οι υπεύθυνοι των Ναών) να διαπράξουμε ένα έγκλημα τόσο βαρύ. Να προσβάλλουμε τόσο βάναυσα, επίμονα και μεθοδικά το θεό.
- Την πρώτη φορά που έζησα την ομορφιά στην Εκκλησία ήταν στην Ιταλία στη Padova. Με κάθε ευκαιρία επισκεπτόμουν το καθολικό, καθεδρικό Ναό και βυθιζόμουν στη σιωπή της ησυχίας και στη θέα του εσταυρωμένου. Σημ. Β
Την δεύτερη φορά ήταν στο Άγιο Όρος. Η έκπληξή μου ήταν πολύ μεγάλη. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι στο χώρο της ορθόδοξης Εκκλησίας κρυβόταν τόσος πλούτος. Οι Ακολουθίες ήταν υποβλητική μυσταγωγία. Θυμάμαι η πρώτη μου σκέψη ήταν "Δηλαδή δεν είναι όλα ψέματα στην ορθόδοξη Εκκλησία;". Θυμάμαι τότε ότι ως κοσμικός και άθεος αναγκάστηκα από την ποιότητα και τη δύναμη της ιερής Ακολουθίας να προσευχηθώ. Η ίδια η Ακολουθία δεν άφηνε περιθώρια αδιαφορίας. Η Αρχιτεκτονική, οι αγιογραφίες, οι ψαλμωδίες, τα πρόσωπα των μοναχών και μυσταγωγούσαν στην προσευχή και φανέρωναν την παρουσία του Θεού του ζώντος. Ακόμη και ένας άθεος μπορούσε να ομολογήσει με ευκολία "Ο Θεός είναι εδώ, τώρα". Με την επιστροφή μου στον κόσμο άδειαζαν οι μπαταρίες μου και έχανα τον προσανατολισμό μου. Αναζητούσα χώρο ορθόδοξης λατρείας και προσευχής και πλήγωνα τη ζωή και την αισθητική μου σε διάφορες ενορίες που είχαν πρόχειρα παραδοθεί στο πνεύμα του κόσμου.

2: Τι νομίζεις ότι θα έχει θετικό η όλη προσπάθεια; Ή μήπως είναι απλά ένα είδος εκτόνωσης; Κι αυτό καλό είναι αλλά, από την πείρα μου, θα ταλαιπωρείσαι άδικα.

Πράγματι ο κύριος λόγος που έγραψα το κείμενο είναι η εκτόνωση. Έχω ανάγκη να μιλήσω και να πω τον πόνο μου. Δεν θέλω οπωσδήποτε να πετύχω κάτι αλλά να εκφραστώ. Πρόκειται για μια αμαρτωλή κραυγή από το εκκλησίασμα που φωνάζει στον υπεύθυνο εφημέριο
"Ε! μεγάλε σε βλέπουμε! Καταλαβαίνουμε τι κάνεις και πως το κάνεις. Δεν είμαστε ταλαίπωροι, άσχετοι και κακομοίρηδες ώστε να αποδεχόμαστε εφησυχασμένα τα περισσεύματα της αδιαφορίας σου. Διακρίνουμε με διαυγή αμεσότητα τα δρώμενα, έχουμε άποψη και μας πληγώνει η ασχημία. Ειδικά στο χώρο και τον τρόπο της προσευχής".
Βέβαια αγαπητοί φίλοι αν είχα πνευματικό επίπεδο μάλλον δεν θα σκεπτόμουν έτσι και δεν θα εκφραζόμουν με αυτό τον τρόπο. Αλλά δεν έχω πνευματικό επίπεδο. Και γι αυτό θέλω στο ναό που πηγαίνω να βοηθιέμαι και όχι να σκανδαλίζομαι.

Σημ. Α Αλήθεια αν οι ψάλτες έβλεπαν αυτά τα ανόητα show για ανερχόμενους μουσικούς αστέρες στην τηλεόραση θα είχαν πολλά να μάθουν από την εκπαίδευση των υποψηφίων. Πόση σημασία δίνεται στις φωνητικές λεπτομέρειες, στην συναισθηματική μετοχή στην έκφραση, στη στάση του σώματος, στην μιμική του προσώπου, στο ντύσιμο και στην κίνηση. Δεν προτείνω να μιμηθεί ο ιεροψάλτης τις τεχνοτροπίες του λαϊκού τραγουδιστή αλλά να διδαχτεί από τη μέριμνα και τις προσπάθειές του να είναι σωστός και να αρέσει. Και να μην ξεχνάμε ότι ο τραγουδιστής εκφράζει ανθρώπινα συναισθήματα και απευθύνεται στους ανθρώπους ενώ ο ιεροψάλτης εκφράζει πνευματικές, βιωματικές και οντολογικές πραγματικότητες και απευθύνεται στο Θεό. Γιατί άραγε επιδεικνύεται; και γιατί δεν τρομάζει που επιδεικνύεται ώστε να σκύψει ταπεινά το κεφάλι ενώπιον Θεού και ανθρώπων. Και πως είναι δυνατόν να τον υπομένουν οι ενορίτες και να μη διαμαρτύρεται κανείς. Ενώ θα έπρεπε να τον κατεβάσουν με το ζόρι. Είναι δύο ειδήσεις που ο θα χαιρόταν να ακούσει ο κακός-αναρχικός εαυτός μου.
-Η πρώτη είναι ότι οι πιστοί κατέβασαν τους ιεροψάλτες από τα αναλόγια για να ψάλλουν οι ίδιοι.
-Η δεύτερη ότι κάποιος αναποδογύρισε τους πάγκους των μικροπωλητών σε κάποια εκκλησιαστική πανήγυρη.
Δεν θα με χάλαγε βέβαια και το ντεραπάρισμα των δίσκων με τους οποίους ζητιανεύουν χρήματα την ώρα της Θείας Λειτουργίας (αληθινή ξεφτίλα) ή το κράξιμο κάποιου βαρετού ιεροκήρυκα που κουράζει το Εκκλησίασμα πριν από τη Θεία Μετάληψη.

Σημ. Β Στον Ορθόδοξο Ναό όταν δεν έχει Ακολουθία επικρατεί η συνήθεια να μιλάει όποιος θέλει με άνεση για ότι θέλει ώστε να μην μπορεί να προσευχηθεί κάποιος πιστός που έχει ανάγκη από την ιερή ησυχία και τη Χάρη του ιερού Ναού. Οι επίτροποι και οι Θείες το κάνουν καφενείο με την ανοχή του ιερέα. Αυτή η συνήθεια θα χρειαστεί 400 χρόνια για να ξεπεραστεί.

Περισσότερες ιδέες διωγμού (Προσθήκη 05-01-07)

Αυτοκίνητο: Αγόρασε ένα πανάκριβο αυτοκίνητο ώστε όσοι το βλέπουν να σκανδαλίζονται. Στήριξε την επιλογή σου με το επιχείρημα ότι "ούτε ο Χριστός βάδιζε πεζός αλλά καβάλα σε ένα πανέμορφο γαϊδουράκι". Με το αυτοκίνητό αυτό βοηθάς τους ενορίτες σου να θυμούνται την εορτή των Βαΐων και συνεπώς να έχουν μνήμη Χριστού.

Αγιογραφία: Αν σε κάποιο σημείο του Ναού έχει μείνει κενός χώρος πάρε προσφορές από Αγιογράφους για τον γεμίσεις με φτηνές βυζαντινές αγιογραφίες. Φρόντισε οι εικόνες να μην έχουν ίχνος δημιουργικής πρωτοτυπίας αλλά να είναι συνηθισμένα αντίγραφα.

Αντίδωρο: Βάλε έξω από το Ναό πανέρια με μεγάλα κομμάτια αντίδωρου από το ψωμί πολυτελείας που παρήγγειλαν οι πιστοί στο φούρνο της γειτονιάς τους. Έτσι θα κουραστείς λιγότερο να μοιράζεις αντίδωρα και θα αποφύγεις να έρθεις σε προσωπική επαφή με τους ενορίτες σου.