Ανθρώπινη φύση και πτυχές κοινωνικο-ιστορικής πραγμάτωσης

 

Ο άνθρωπος δεν είναι απλά ένα κομμάτι της αντικειμενικής πραγματικότητας. Ως βιολογικό, ψυχολογικό, πνευματικό, κοινωνικό και ιστορικό ον υπερβαίνει εντελώς τα όρια της αντι-κειμενικότητας.

Η επιστημονική έρευνα δεν μπορεί να ερευνήσει την ανθρώπινη φύση αυτή καθ’ εαυτή, αλλά τις συγκεκριμένες μορφές της ιστορικής της πραγμάτωσης.

Όταν συγχέουμε την ανθρώπινη φύση αυτή καθ’ εαυτή, με τη συγκεκριμένη κοινωνικο-ιστορική της έκφραση διαπράττουμε αφετηριακό ανθρωπολογικό σφάλμα το οποίο διαψεύδει την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων οποιασδήποτε μεθοδολογίας.

Ο άνθρωπος είναι μια δυνατότητα και όχι μια παγιωμένη, στατική πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να εκλάβουμε τον συγκεκριμένο, ιστορικό άνθρωπο ως υπόδειγμα της ανθρώπινης φύσης.

Αντικείμενο της ψυχολογικής έρευνας είναι συνήθως ο μέσος πολίτης της δυτικής, αστικής, καταναλωτικής κοινωνίας, ο οποίος συχνά βασανίζεται από ενοχλητικά συμπτώματα.

Καμιά ερμηνευτική προσέγγιση από μόνη της δεν εξαντλεί την ολότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Βιολογία, ψυχολογία, κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, φιλοσοφία, τέχνη και θρησκεία προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο, διαφορετικές πτυχές και δυνατότητες της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι γνωσιολογικές προσεγγίσεις μας προσφέρουν λειτουργικές και χρήσιμες παραστάσεις που αφορούν στην πραγματικότητα. Δεν αντανακλούν την πραγματικότητα όπως αυτή είναι. Απλά μας προσφέρουν ερμηνευτικές παραστάσεις (διατυπώσεις-σχήματα) οι οποίες απεικονίζουν σχηματικά αυτό που υπάρχει ή αυτό που υποθέτουμε ή αυτό που φανταζόμαστε ότι υπάρχει.