Νυχτερινή ενούρηση

Νυχτερινή ενούρηση.
www.psyche.gr/enοuresis.htm

του Νικήτα Καυκιού

"Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Εν Εσόπτρω" 10 τεύχος της Ι.Μ. Γορτύνης το 2007"

Νυχτερινή ενούρηση είναι η μη ηθελημένη απώλεια ούρων κατά την διάρκεια του ύπνου η οποία συμβαίνει μετά την ηλικία των πέντε ετών και με συχνότητα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα για διάστημα μεγαλύτερο από τρεις μήνες.

Πρωτοπαθής ενούρηση (Primary enuresis): Όταν δεν έχει ποτέ επιτευχθεί ο έλεγχος των σφικτήρων και συνήθως οφείλεται σε σωματικές ασθένειες και διαταραχές.
Δευτεροπαθής ενούρηση (Secondary enuresis): Όταν επανεμφανίζεται το πρόβλημα αφού έχει αποδειχτεί με το πέρασμα του χρόνου η δυνατότητα ελέγχου της ενούρησης. Συνήθως οφείλεται σε ψυχολογικές δυσκολίες και διαταραχές.

Πιθανά σωματικά αίτια
Μόνο το 1% των περιπτώσεων οφείλεται σε σωματικές ατέλειες και ασθένειες όπως:
Μικρό μέγεθος της ουροδόχου κύστης.
Γενετικοί παράγοντες - κληρονομικότητα. Αν ο ένας γονιός είχε πρόβλημα νυχτερινής ενούρησης ο κίνδυνος είναι για το παιδί 45%. Αν είχαν το πρόβλημα και οι δύο γονείς ο κίνδυνος για το παιδί είναι 75%.
Λοίμωξη της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.
Μειωμένη έκκριση της αντιδιουρητικής ορμόνης.
Διαβήτης.
Υπερθυρεοειδισμός.
Βαρύς ύπνος: Ο εγκέφαλος κοιμάται τόσο βαθιά που αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στα μηνύματα που του δίνει η ουροδόχος κύστη. Έτσι η κύστη αδειάζει χωρίς να το συνειδητοποιήσει ο εγκέφαλος.
Η μικρή χωρητικότητα της κύστης.
Η χαμηλή ευαισθησία του σφικτήρα.
Κατανάλωση τροφών που περιέχουν υψηλά επίπεδα χρωστικών και γλυκαντικών ουσιών.
Δυσκοιλιότητα.

Πιθανά ψυχογενή αίτια
Αισθήματα ζήλιας απέναντι σε μικρότερο αδελφάκι.
Ανασφάλεια, αδικαιολόγητο άγχος.
Ψυχοσυναισθηματική ανωριμότητα.
Προβλήματα επικοινωνίας και καυγάδες ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.
Κοινωνική απομόνωση. (Για τα μεγαλύτερα παιδιά).
Φοβίες (Ζώα, φαντάσματα, κεραυνοί, θάνατος).
Μειωμένη αυτο-εκτίμησh

Για την κατάλληλη αντιμετώπιση ανάλογων ψυχολογικών δυσκολιών χρειάζεται η συμβολή ειδικού ψυχολόγου.

Απλές τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν
στην αντιμετώπιση της νυχτερινής ενούρησης

- Φρόντισε να ουρήσει το παιδί αμέσως πριν από την νυχτερινή κατάκλιση.

- Περιόρισε την κατανάλωση υγρών και φαγητών λίγες ώρες πριν από τον ύπνο.

- Μάθε το παιδί να εξασκείται στον έλεγχο της ούρησης με το να αυξάνει το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις ουρήσεις της ημέρας.

- Φρόντισε ώστε το παιδί να μπορεί να πάει εύκολα στην τουαλέτα το βράδυ αν χρειαστεί. (π.χ. άφησε αναμμένο κάποιο φως όλη τη νύχτα).

- Μάθε το παιδί να πηγαίνει να πηγαίνει στην τουαλέτα με πρόγραμμα (κάθε δύο ώρες).

- Μάθε στο παιδί να χαλαρώνει και να μην βιάζεται κατά την διάρκεια της ούρησης

- Αγόρασε μια συσκευή "αλάρμ υγρασίας για την νυχτερινή ενούρηση". (Ένας αισθητήρας υγρασίας συνδέεται στην πυτζάμα του παιδιού και ένα μικρό μεγάφωνο στον ώμο του παιδιού. Με την πρώτη σταγόνα ούρων χτυπά ο συναγερμός και το παιδί ξυπνά). Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει βελτίωση μετά από μετά από δύο εβδομάδες ενώ σε άλλες μετά από μερικούς μήνες. Αναφέρεται ποσοστό επιτυχίας 68%.

- Έλεγχε κάθε πρωί το κρεβάτι και επιβράβευε "στεγνές νύχτες".

- Αυθυποβολή. Πριν κοιμηθεί πες στο παιδί (αν μπορεί να συνεργαστεί) να φανταστεί ένα μέρος ή ένα αντικείμενο τελείως στεγνό και να πει μέσα του λέξεις και φράσεις όπως: στεγνότητα, ξηρασία, παραμένω στεγνός, έχω τον έλεγχο, είμαι δυνατός, αξίζω σαν άνθρωπος ότι και να γίνει.

Μην μαλώνεις και μην απειλείς το παιδί για την νυχτερινή ενούρηση. Μην το πιέζεις να το ξεπεράσει με το ζόρι. Φρόντισε να του εξηγήσεις ότι δεν φταίει και ότι γρήγορα θα αποκτήσει τον έλεγχο. Προσπάθησε να μπεις στη θέση του και να καταλάβεις αυτό που αισθάνεται. Φρόντισε να το καθησυχάσεις, να το στηρίξεις και να το ενισχύσεις. Μην επιτρέπεις να το κοροϊδεύουν τα άλλα μέλη της οικογένειας και ιδιαίτερα τα αδέλφια του.

Φαρμακευτική αγωγή που δίδεται από το γιατρό όταν υπάρχει σοβαρός λόγος:
- Imipramine. (Aντικαταθλιπτικό)
- Desmopressin. (Mειώνει την παραγωγή ούρων)
- Oxybutynin. (Περιορίζει τις συσπάσεις της κύστης)
Τα φάρμακα αυτά θεωρούνται αποτελεσματικά σε αρκετές περιπτώσεις αλλά μπορεί να συνοδεύονται από παρενέργειες. Μετά το τέλος της θεραπείας το πρόβλημα μπορεί να επιστρέψει (υποτροπή).