Καζίνο: Εξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια
Παθολογικός τζόγος
www.psyche.gr/casino.htm

του Νικήτα Καυκιού

• Περνάς περισσότερο καιρό παίζοντας από ότι είχες προγραμματίσει;
• Χάνεις την αίσθηση του χρόνου και της αξίας των χρημάτων ενώ παίζεις;
• Δεν σταματάς να παίζεις ενώ κερδίζεις αλλά συνεχίζεις να παίζεις μέχρι να χάσεις τα χρήματα που κέρδισες;
• Ενοχλείσαι έντονα αν κάτι ή κάποιος σε ενοχλήσει την ώρα που παίζεις;
• Χρησιμοποιείς το παιχνίδι σαν μια μέθοδο ώστε να ξεφύγεις από αρνητικά αισθήματα και κακή διάθεση;
• Συνεχίζεις να παίζεις προσπαθώντας να κερδίσεις τα χρήματα που έχασες;
• Περνάς όλο και περισσότερο χρόνο παίζοντας ή με το να σκέπτεσαι τα τυχερά παιχνίδια;
• Νιώθεις την ανάγκη να αυξάνεις τα στοιχήματα για να αισθανθείς το ίδιο επίπεδο διέγερσης;
• Έχεις την έντονη πεποίθηση ότι θα κερδίσεις πολλά χρήματα;
• Προσπάθησες αρκετές φορές χωρίς επιτυχία να σταματήσεις να παίζεις;
• Σκέπτεσαι ότι θα χάσεις αν δεν εφαρμόσεις μια συγκεκριμένη μέθοδο;
• Προσπαθείς να κρύψεις από γνωστούς και φίλους τα ποσά που παίζεις;
• Λες ψέμματα στους άλλους ώστε να σου δώσουν χρήματα για να παίξεις;
• Λες ψέμματα στα αγαπημένα σου πρόσωπα σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια;
• Αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στα τυχερά παιχνίδια από ότι στην οικογένεια, τους φίλους ή την εργασία;

• Έχω την ικανότητα να ανακαλύψω μια πρωτότυπη τεχνική ώστε να κερδίζω περισσότερα από όσα χάνω.
• Οι άλλοι παίχτες παρασύρονται σε υπερβολές ενώ εγώ μπορώ να ελέγχω τα ποσά που θα στοιχηματίζω και την χρονική περίοδο που θα παίζω.
• Αν παίξω περισσότερη ώρα και πιο σωστά ... θα κερδίσω.
• Κάποια στιγμή η τύχη μου θα αλλάξει.
• Εφόσον έχω χάσει λεφτά ... πρέπει και μπορώ να τα πάρω πίσω.
  

Πως μπορείς να καταλάβεις ότι ο-η σύντροφός σου
είναι εξαρτημένος από τα τυχερά παιχνίδια;

• Απουσιάζει αδικαιολόγητα από το σπίτι;
• Παραμελεί την εργασία του και αδιαφορεί για τις προσωπικές του σχέσεις;
• Αφήνει τους λογαριασμούς απλήρωτους;
• Σου υπόσχεται ότι θα σταματήσει να παίζει, μετά σε εκλιπαρεί να του δώσεις μια ευκαιρία ακόμη όμως τελικά παίζει και πάλι;
• Αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να του εμπιστευτείς χρήματα;
• Παίζει για πολλή ώρα μέχρι να χάσει όλα του τα χρήματα;
• Επιστρέφει και πάλι στον τζόγο προσπαθώντας να ανακτήσει τα χρήματα που έχασε ή να κερδίσει;
• Έχει την ανεδαφική προσδοκία ότι παίζοντας θα βοηθήσει την οικονομική κατάσταση όλης της οικογένειας;
• Δανείζεται χρήματα για να παίξει η να πληρώσει τα χρέη που έκανε παίζοντας;
•  Κάνει παράνομες πράξεις ώστε να εξοικονομήσει χρήματα για να παίξει;
• Αισθάνεσαι ότι όλες οι προσπάθειες που κάνεις για να τον βοηθήσεις πέφτουν στο κενό;
• Διαπιστώνεις ότι οι οικογενειακές σχέσεις και οι κοινωνικές σας συναναστροφές έχουν να κάνουν με τα τυχερά παιχνίδια;
• Σου λέει συνεχώς ψέματα ώστε να κρύψει το γεγονός ότι παίζει;
• Προσπαθεί να σε ενοχοποιήσει και να σου ρίξει ευθύνες για το γεγονός ότι παίζει;
• Παρουσιάζει ανεξέλεγκτες και αυτοκατοστροφικές συμπεριφορές;
• Νιώθεις αισθήματα θλίψης και απογοήτευσης;
• Πιστεύεις ότι όσο παραμένεις δίπλα του πηγαίνεις από το κακό στο χειρότερο;
• Σκέφτεσαι επίμονα ότι είναι ανάγκη να χωρίσεις ή να απομακρυνθείς από κοντά του;

1. Το στάδιο του ενθουσιασμού: Είναι πιθανόν ο παίχτης στην αρχή να κερδίσει ένα  ποσόν γεγονός που ενισχύει την διάθεσή του για τυχερά παιχνίδια. Η εμπειρία του κέρδους τον δεσμεύει ώστε να επαναλαμβάνει το παιχνίδι επιδιώκοντας να κερδίσει και πάλι. Ο παίχτης ελπίζει ότι βρήκε τον καλύτερο τρόπο ώστε να εξοικονομεί χρήματα και φαντασιώνει ένα καλύτερο μέλλον.
2. Το στάδιο της απογοήτευσης. Αύξηση της συχνότητας του παιχνιδιού και της ποσότητας των στοιχημάτων. Παράλογη αισιοδοξία για κέρδος. Επιδιώκει να παίζει όλο και περισσότερο ελπίζοντας να ανακτήσει τα χαμένα. Λέει ψέμματα, δανείζεται χρήματα. Οι σχέσεις του με την οικογένεια,τους φίλους και τους συνεργάτες αρχίζουν να διαταράσσονται. Αποτυχημένες προσπάθειες να σταματήσει τον τζόγο.
3. Το στάδιο της καταστροφής. Αισθήματα θλίψης, απογοήτευσης, υπερδιέγερσης, σκέψεις σχετικές με την παρανομία ή την  αυτοκτονία  Συμμετοχή σε παράνομες δραστηριότητες για την κάλυψη χρεών ή για να εξοικονόμηση των απαραίτητων χρημάτων για το παιχνίδι. Χωρισμός από συντροφική σχέση, απομάκρυνση φίλων και συγγενών, καταφυγή σε αλκοόλ ή ναρκωτικά, σύνδρομο στέρησης όταν απέχει από το παιχνίδι, παθολογική κατάθλιψη, πιθανή απόπειρα αυτοκτονίας .

Τζόγος→Διέγερση→Κέρδος (ενίσχυση της διάθεσης για τζόγο)→Τζόγος→
→Διέγερση→Χασούρα (ενίσχυση της ανάγκης ανάκτησης των χαμένων)→Τζόγος

Ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση
Ο παθολογικός τζόγος είναι ένα σύνθετο  πρόβλημα στο οποίο υπεισέρχονται ψυχολογικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί, βιολογικοί και πνευματικοί παράγοντες. Ιδιαίτερα σημαντική για την θεραπεία είναι η ικανότητα του ατόμου να επικοινωνεί αρμονικά με του άλλους, να ασκεί δημιουργικές δραστηριότητες,  να υπομένει τις δυσκολίες και να διαχειρίζεται δημιουργικά τις αντιξοότητες χωρίς να χρειάζεται να αναζητήσει καταφυγή και στήριξη σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.r> Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας του παθολογικού τζόγου εξαρτάται από δύο κυρίως παράγοντες:
1. Από το κίνητρο του παίχτη να διακόψει την ενασχόλησή του με τα τυχερά παιχνίδια.
2. Από την ψυχική συγκρότηση και την υπευθυνότητα του παίχτη η οποία θα του επιτρέψει να κάνει όλα τα απαραίτητα βήματα για την θεραπεία του.

Ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να συμβάλλει στην θεραπευτική πορεία του ατόμου που έχει εξαρτηθεί από τον τζόγο εφαρμόζοντας μια ποικιλία υποστηρικτικών προσεγγίσεων:
1. Προσωποκεντρική προσέγγιση
Ο ειδικός αναγνωρίζει την αξία του ανθρώπου ανεξάρτητα από την παθολογική του συμπεριφορά. Αντιμετωπίζει τον εξαρτημένο παίχτη με κατανόηση, εκτίμηση και σεβασμό. Δεν τον κρίνει και δεν τον αξιολογεί αλλά του προσφέρει την δυνατότητα να είναι ελεύθερα ο εαυτός του ώστε να ανακτήσει την αξιοπρέπειά του, να εκφράσει αυτό που τον στενοχωρεί, τον συνθλίβει και τον σπρώχνει στον τζόγο. Με την ασφάλεια που του παρέχει το θεραπευτικό πλαίσιο το εξαρτημένο άτομο μπορεί να αναζητήσει και να δοκιμάσει εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης, επικοινωνίας και συμπεριφοράς. Μαθαίνει να εμπιστεύεται τον εαυτό του, να βάζει στόχους και να αξιοποιεί τις δυνατότητές του ώστε να τους πετύχει.2. Γνωσιακή Προσέγγιση
Εξακρίβωση και διόρθωση των παράλογων σκέψεων και πεποιθήσεων οι οποίες συνδέονται με την παρορμητική συμπεριφορά του τζόγου. Αναγνώριση των συναισθημάτων (απογοήτευση, θλίψη, ανασφάλεια) και των αντικειμενικών περιστάσεων (συναναστροφή με άλλα άτομα εξαρτημένα από τον τζόγο, πέρασμα από χώρους τυχερών παιχνιδιών) οι οποίες είναι υψηλού κινδύνου και μπορεί να οδηγήσουν στον τζόγο. Αναζήτηση και εκμάθηση θετικών, εναλλακτικών τρόπων αντίδρασης στα στρεσογόνα ερεθίσματα.
Εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων
Ίσως το άτομο που έχει εξαρτηθεί από τον τζόγο δεν έχει την δυνατότητα να συνάπτει αρμονικές σχέσεις με τους άλλους και να τις απολαμβάνει. Κατά συνέπεια είναι πιθανόν να καταφεύγει στον τζόγο για να παρηγορεί το υπαρξιακό του κενό. Ίσως η συμμετοχή στον τζόγο είναι μια από τις ελάχιστες δυνατότητες που έχει ώστε να βιώσει συναισθήματα διέγερσης και ενθουσιασμού. Ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να τον βοηθήσει να καλλιεργήσει τις απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες οι οποίες θα του επιτρέψουν να συνάψει ποιοτικές σχέσεις και να συμμετάσχει σε δημιουργικές δραστηριότητες ώστε να νιώθει αισθήματα αυτοπεποίθησης, χαράς και νοήματος και να μην έχει πλέον ανάγκη να καταφεύγει στην πρόχειρη και πνιγηρή δραστηριότητα του τζόγου.

• Μην θεωρείς ότι ο τζόγος είναι ένας τρόπος για να κερδίσεις χρήματα.
•  Παίξε με χρήματα που μπορείς να χάσεις χωρίς να δυσκολευτείς στη καθημερινότητά σου. Αν είναι δυνατόν κράτα μαζί σου μόνο το συγκεκριμένο ποσό που είσαι διατεθειμένος να χάσεις .
• Αποφάσισε εκ των προτέρων πόσο χρόνο θα αφιερώσεις στο παιχνίδι.
• Κράτησε τις υποσχέσεις σου προς τους άλλους. Μην παραμελείς τις υποχρεώσεις σου και μην καθυστερείς στα ραντεβού επειδή νιώθεις την παρόρμηση να εξακολουθήσεις να παίζεις.
• Ποτέ μην προσπαθείς να ξανακερδίσεις αυτά που χάνεις και μάλιστα την ώρα που χάνεις.
• Μην περιορίζεσαι στον τζόγο, φρόντισε να έχεις άλλες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα.
• Μην χρησιμοποιείς τον τζόγο σαν τέχνασμα διαφυγής από την οδύνη. Δέξου ότι είναι φυσιολογικό κάποιες φορές να νιώθεις κενό ή να υποφέρεις. Τα αρνητικά αισθήματα είναι περαστικά. Στο βαθμό που δεν τους δίνεις σημασία και ασχολείσαι με θετικές δραστηριότητες που σου δίνουν νόημα θα νιώσεις καλύτερα.
• Μην παίζεις όταν είσαι στενοχωρημένος, απογοητευμένος ή όταν έχεις καταναλώσει αλκοόλ

• Η εξάρτηση από τον τζόγο είναι ένα δύσκολο πρόβλημα και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την δύναμη της θέλησης.
• Φρόντισε οι συμβουλές σου να μην τραυματίζουν την μεταξύ σας αγάπη. Το άτομο που είναι εξαρτημένο από τον τζόγο γνωρίζει κατά βάθος ότι έχει πρόβλημα διότι ήδη υφίσταται της συνέπειες της εξάρτησης στην καθημερινότητά του. Όμως συνειδητοποιεί ότι οι δυνάμεις του δεν είναι αρκετές για να απαλλαγεί από το πάθος του. Αν επιμένεις να τον πιέζεις να σταματήσει τότε απλά του δίνεις την εντύπωση ότι δεν τον καταλαβαίνεις. Οι συμβουλές και οι προτροπές σου αντί να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα απλά διαταράσσουν την σχέση σας. Το άτομο που είναι εξαρτημένο θεωρεί πως δεν τον καταλαβαίνεις και ότι δεν μπορεί να σε εμπιστευθεί. Όσο περισσότερο τον πιέζεις τόσο νιώθει την τάση να απομακρυνθεί συναισθηματικά από κοντά σου.
• Το άτομο το οποίο είναι εξαρτημένο από τον τζόγο θα παρουσιάζει ένα σωρό δικαιολογίες και θα λέει πολλά ψέματαγια να διεκδικήσει από σένα χρήματα για να παίξει ή για να αποφύγει την γκρίνια και τον έλεγχο που του ασκείς. Όμως με το να του δίνεις χρήματα αντί να λύνεις το πρόβλημα το διαιωνίζεις. Είναι καλύτερα να του επιτρέψεις να έλθει αντιμέτωπος με τις οδυνηρές συνέπειες της εξάρτησής του. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να του δίνεις χρήματα όσο κι αν επιμένει.
  
• Παρακάλεσε το εξαρτημένο από τον τζόγο άτομο να σου δώσει τις κάρτες ανάληψης χρημάτων από ATM καθώς και τις  πιστωτικές κάρτες ώστε να μην έχει χρήματα στα χέρια του όταν θα νιώσει την ανάγκη να παίξει. Είναι κάτι που θα πρέπει να το κάνει με την θέλησή του αλλά είναι σημαντική προϋπόθεση ώστε να πετύχει την απεξάρτηση.
• Με την συγκατάθεσή του (όταν είναι νηφάλιος) ειδοποίησε γνωστούς, φίλους κι συγγενείς να μην του δανείζουν χρήματα.
• Πρότεινέ του να επισκεφθεί κάποιον ειδικό ώστε να ενισχυθεί με τον πλέον κατάλληλο τρόπο στον αγώνα του ενάντια στην εξάρτηση. Χρειάζεται να μάθει να ελέγχει τις παρορμήσεις του, να ανεβάζει την αυτοεκτίμησή του και να εξασκηθεί ώστε να μπορεί να αντικαθιστά τις αρνητικές σκέψεις και πεποιθήσεις με θετικές.
  
• Δείξε του απεριόριστη αγάπη και σεβασμό αλλά παράλληλα βάλε του σαφή και ξεκάθαρα όρια.
  
• Άφησε τον παίχτη να λύσει μόνος του τα προβλήματα που προκλήθηκαν από τον τζόγο. Δεν βοηθάς δανείζοντας χρήματα, πληρώνοντας χρέη ή λέγοντας ψέματα. Όσο περισσότερα προβλήματα λύνεις τόσο ευκολότερο είναι για τον παίχτη να συνεχίσει να παίζει.
• Συζήτησε για τις επιπτώσεις που έχει στη δική σου ζωή το γεγονός ότι παίζει. Είναι σημαντικό ο παίχτης να γνωρίζει ότι η εξάρτησή του έχει επίσης επιπτώσεις στην οικογένεια και τους φίλους του. Κατέστησε σαφές ότι αυτό είναι για σένα δυσάρεστο και εξήγησε του αναλυτικά για ποιο λόγο: Για παράδειγμα μπορείς να του πεις:
  "Δεν μου αρέσει το γεγονός ότι έρχεσαι αργά στο σπίτι επειδή έτσι δεν μπορώ να βασιστώ σε σένα, δεν μου αρέσει που οι λογαριασμοί μένουν απλήρωτοι και ανησυχώ για χρέη, το βρίσκω τρομερό που δεν είσαι ειλικρινής μαζί μου επειδή έτσι δεν μπορώ να σ’ εμπιστευτώ, το βρίσκω δύσκολο να αντιμετωπίσω τη νευρικότητά σου επειδή έτσι μόνο μαλώνουμε".
• Δείξε καλοσύνη, κατανόηση και αγάπη. Άσχετα με το πόσο θυμωμένος ή απογοητευμένος είσαι με τον να ασκείς κριτική και να παραπονιέσαι δεν βοηθάς.
  Φτιάξε κανόνες και θέσε όρια. Σίγουρα είναι δύσκολο γι’ αυτόν να σταματήσει να παίζει, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι θα ανέχεσαι αδιαμαρτύρητα τα πάντα.
• Αντί να του ασκείς κριτική και να του θέτεις απαγορεύσεις εξήγησέ του με ποιους τρόπους θα ήθελες να συμπεριφέρεται. Για παράδειγμα: «θέλω να είσαι ειλικρινής» αντί να πεις «Δεν θέλω να λες ψέματα» ή "Θέλω να βρεις τρόπο να ξεπληρώσεις τα χρέη σου" αντί να πεις "Είσαι τεμπέλης"
• Πάρε προφυλάξεις. Φρόντισε ώστε το άτομο που συνηθίζει να παίζει να έχει μαζί του μόνο ένα μικρό χαρτζηλίκι. Κράτα κρυμμένες τις πιστωτικές κάρτες. Αν είναι ανάγκη κανόνισε την διαγραφή του από το καζίνο ή τη λέσχη που συχνάζει.
• Μην τον πιέζεις να σου εγγυηθεί ότι δεν θα ξαναπαίξει ποτέ ή ότι από δω και πέρα θα σου λέει μόνο την αλήθεια. Όταν θα είναι έτοιμος θα το κάνει από μόνος του.
• Αναζήτησε βοήθεια από ειδικό ή από του  «Ανώνυμους τζογαδάρους" για να μάθεις πώς να χειρίζεσαι ανθρώπους εξαρτημένους από τον τζόγο.
  

Copyright (C) 2013  psyche.gr - Νικήτας Καυκιός