|
Ελευθερία
Το σμίλεμα του προσώπου
«-Λεύτεροι!
Λευτερωμένοι κι από τη λευτεριά πιο πέρα.
Πιο πέρα πού: ο νους μου δεν το χωράει
Πιο πέρα από τη λευτεριά σύντροφε κουράγιο!»
Ν. Καζαντζάκης
Εγωκεντρική ελευθερία
Η δυνατότητα ικανοποίησης των εγωϊκών
αναγκών. Η συμπεριφορά εκφράζει τις ατομικές διαθέσεις. Ο άνθρωπος
χρησιμοποιεί την γύρω του πραγματικότητα για να εκπληρώσει τους
πόθους του. Οι αγώνες του διεκδικούν δικαιώματα. Ο εαυτός του
είναι πάνω απ’ όλα.
Εθνική ελευθερία
Η ανεξαρτησία ενός κράτους ή ενός λαού από τις αυθαιρεσίες άλλου
κράτους ή κάποιων ατόμων. Η δυνατότητα εδαφικής, οικονομικής,
πολιτιστικής και θρησκευτικής αυτονομίας, αυτοδιάθεσης και αυτοδιαχείρισης.
Ισότιμες σχέσεις σε διακρατικό επίπεδο. Το «εγώ» διαρρηγνύει τα
όρια του και βιώνει την ενότητα με το «εμείς».
Κοινωνική ελευθερία
Ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης και επαγγελματικής αποκατάστασης. Δυνατότητα
εξάσκησης των πολιτικών δικαιωμάτων του εκλέγειν και εκλέγεσθαι.
Ελευθερία έκφρασης, δημοσίευσης και συνδικαλισμού. Σεβασμός των
μειονοτήτων και της διαφορετικότητας.
Ψυχολογική ελευθερία
Αρμονική σύνθεση των αντίρροπων εσωτερικών εντάσεων, ροπών και διαθέσεων.
Ψυχοσυναισθηματική ωρίμανση. Αυτογνωσία και αυτοέλεγχος. Δυνατότητα συνειδητής
απεξάρτησης από οικογενειακά και κοινωνικά πρότυπα. Δυνατότητα επικοινωνίας.
Δημιουργική στάση απέναντι στις αντιξοότητες. Ανάπτυξη και έκφραση των
χαρισμάτων.
Υπαρξιακή ελευθερία
Αγωνία μεταξύ ουρανού και γης. Αναζήτηση στις ακρώρειες του εγκοσμίως
βιοτεύειν. Διακύβευση των όρων της ενθαδικής εμπειρίας. Υπέρβαση
των ορίων του ορθού λόγου και των φαινομένων. Ψηλάφηση του μηδενός.
Έρως της έσχατης αλήθειας.
Πνευματική ελευθερία
Γεύση της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Η ελευθερία δεν είναι εξωτερικός
όρος, αντικειμενική συνθήκη, κατάσταση πραγμάτων. Είναι συναίσθηση ολοκλήρωσης,
πληρότητας, νοήματος και τελείωσης της υπάρξεως. Η αποδέσμευση από τους
όρους του κόσμου. Η α-προσ-πάθεια, δηλαδή η εκμηδένιση της εμπαθούς προσκολλήσεως
στα δεδομένα των εγκόσμιων συνθηκών. Ελευθερία είναι η υπέρβαση των παθών,
η κοινωνία με τον Θεό, η εμπειρία της αδιάλειπτης προσευχής.
Η θεογνωσία είναι απαραίτητη προϋπόθεση αυτογνωσίας.
Χωρίς την γνώση του Θεού η γνώση του εαυτού είναι εντελώς παραπλανητική.
Η ανάλυση του ψυχικού βάθους δίχως νηπτικές και θεολογικές προϋποθέσεις,
αποκαλύπτει μόνο τις υποσυνείδητες δομές, ενορμήσεις και συμπλέγματα του
ψυχισμού. Η ψυχολογική γνώση του εαυτού ισοδυναμεί με την έρευνα των υποσυνείδητων
διεργασιών. Ο άνθρωπος νοείται ως πεδίο συγκρούσεων, αναγκών και παρορμήσεων.
Είναι ο απρόσωπος δέσμιος των συνθηκών του κόσμου και της ψυχής του.
Η τέλεια γνώση του εαυτού προϋποθέτει ανάλυση
ύψους. Ιχνηλασία των μυστικών δυνατοτήτων των πνευματικών, χαρισματικών
δομών της υπάρξεως. Η συνειδητοποίηση και καλλιέργεια αυτών των δυνατοτήτων
αποκαλύπτει την ανθρώπινη ταυτότητα ως πρόσωπο, εικόνα θεού. Αυτή η βιωματική
πραγματικότητα της αποκάλυψης του εαυτού μέσα στον θεό εν Αγίω Πνεύματι,
είναι η εμπειρία της όντως ελευθερίας.
Η ζωντανή δύναμη της θείας Χάριτος ειρηνεύει,
γεμίζει, νοηματοδοτεί και αναπαύει. Με την βοήθεια αυτής της δύναμης,
ο άνθρωπος ζει μέσα στον κόσμο σχετίζεται και χρησιμοποιεί τα δεδομένα
του κόσμου αλλά δεν ανήκει στον κόσμο. Περιέχεται από τον Θεό. Κατέχεται
από την Αγάπη Του. Αυτή η θεία αρπαγή είναι η αγία ελευθερία, η υπερτέρα
πάσης απελευθερώσεως.
του Νικήτα Καυκιού
|
