Πνευματική ζωή

Η αλλαγή του εαυτού μας

Το άτομο αισθάνεται τον πειρασμό να παραμείνει
στο οικείο και το σίγουρο, να μην ριψοκινδυνεύσει.
Αλλά φτάνει στην ολοκλήρωση του εαυτού του
μόνο πηγαίνοντας μπροστά, παρά
την σύγκρουση, την ενοχή, την απομόνωση και το άγχος.
Εάν δεν προχωρά κανείς, το τελικό αποτέλεσμα
θα είναι το νευρωσικό άγχος.
Rollo May*

Θεωρούμε τον εαυτό μας μια συμπαγή και αμετάβλητη πραγματικότητα που δεν μπορεί να μεταμορφωθεί, να εξελιχθεί και να τελειωθεί. Οι προσπάθειές μας ουσιαστικά αποσκοπούν στην αλλαγή των εξωτερικών συνθηκών. Εργαζόμαστε πολλές ώρες για να κερδίσουμε χρήματα. Αναζητούμε επίμονα τον κατάλληλο ερωτικό σύντροφο. Καταναλώνουμε αγαθά, γνώσεις και διασκέδαση. Όμως λησμονούμε ότι η καλύτερη επένδυση για την αυτοπραγμάτωση και την ευτυχία, είναι η σταθερή προσπάθεια αλλαγής του «κακού» εαυτού μας. Η υπέρβαση των αρνητικών χαρακτηριστικών, της προσωπικότητας, της κοσμοθεωρίας και του πνευματικού μας προσανατολισμού.

Αποφεύγουμε φοβισμένοι την αληθινή γνώση. Κρυβόμαστε πίσω από πλασματικές πεποιθήσεις, πίστεις, απόψεις και εικασίες. Ερμηνεύουμε την ζωή μας με γνώμονα τον ατομικό μας εφησυχασμό.

Βαθύτερος στόχος μας είναι να αποφύγουμε την κρίση της αλλαγής. Να παραμείνουμε οι ίδιοι διατηρώντας τα συμπλέγματα και τις αδυναμίες που συνθέτουν την φαινομενική μας ισορροπία. Φοβόμαστε να αμφισβητήσουμε την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, το αυτό-είδωλό μας. Για κάθε τι αρνητικό αναζητούμε τις αιτίες έξω από εμάς.

Στενοχωριόμαστε, νευριάζουμε, δεν αντέχουμε, θέλουμε να απαλλαγούμε από την οδύνη, αλλά με ένα όρο. Να διατηρήσουμε απαράλλακτα τα ψυχικά μας χαρακτηριστικά, την νοοτροπία, την ιδεολογία, τους στόχους και τα πιστεύω μας. Θέλουμε να είμαστε χαρούμενοι, ολοκληρωμένοι και ισορροπημένοι, αρκεί να συμβεί αυτό χωρίς την δική μας κοπιώδη συμμετοχή. Η απόγνωση μας στέλνει στους ειδικούς απ’ όπου περιμένουμε την μαγική λύση. Επιρρίπτουμε σ’ αυτούς την ευθύνη της θεραπείας μας.

Η αλήθεια είναι ότι κανείς ειδικός δεν μπορεί να μας θεραπεύσει από την καθημερινή μας οδύνη. Δεν υπάρχει ιός να καταπολεμηθεί με αντιβιοτικά, ούτε όγκος να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση. Δεν πρόκειται για πάθηση του νευρικού ή του ορμονικού συστήματος, (εκτός από εξαιρέσεις), αλλά για διαταραχή της ισορροπίας των ψυχικών λειτουργιών. Πάσχει η πνευματική και η ψυχική διάσταση της υπάρξεώς μας. Σε πνευματικό επίπεδο πάσχουμε από λανθασμένο προσανατολισμό ζωής, προβληματικές αξίες, στόχους, επιλογές και προπάντων από έλλειψη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Σε ψυχολογικό επίπεδο ανεξέλεγκτες ενορμητικές διαθέσεις, τραυματικές εμπειρίες, σκέψεις και συναισθήματα αποσυντονίζουν τους ομαλούς ρυθμούς, λειτουργίας της προσωπικότητας.

Έχουμε λοιπόν ανάγκη κυρίως από ψυχο-πνευματική και όχι από ιατρική αγωγή.

Και εάν για την εκμάθηση μιας επιστήμης απαιτούνται χρόνια ολόκληρα μελέτης, πόση προσπάθεια χρειάζεται να καταβάλλουμε για ν’ αποκτήσουμε ειρήνη, χαρά και αγάπη, όταν μάλιστα νοιώθουμε ταραγμένοι, δυστυχείς και απελπισμένοι;

Είμαστε πλασμένοι για να γίνουμε τέλειοι. Το να υπάρχεις ως άνθρωπος στον κόσμο είναι συγκλονιστικό γεγονός. Η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμο δώρο. Είμαστε όλοι προορισμένοι να ζήσουμε την βαθιά, τέλεια, κι ατέλειωτη χαρά από τώρα και μέχρι πέρα από τον χρόνο. Η ευτυχία που δωρίζεται στον άνθρωπο υπερβαίνει κάθε φαντασία. Είναι αδύνατο να καταλάβουμε τώρα με βάση τις εμπειρίες χαράς που έχουμε το μέγεθος και την ποιότητα της χαράς που μπορεί να νοιώσει ο άνθρωπος αν αξιοποιήσει σωστά τις δυνατότητες που του παρέχει η πνευματική ζωή.

Ήδη προσφέρονται αδιάκοπα ευκαιρίες άπειρης ηδονής. Δεν τις βλέπουμε διότι είναι σφραγισμένες μέ το σχήμα του Σταυρού. Ο πόνος κυοφορεί μυστικά τη χαρά. Σε μας απομένει το έργο της ένθερμης υπομονής. Το Θείο εργαστήριο της εκκλησιαστικής ζωής ανακυκλώνει, τα σκουπίδια της αμαρτίας και παράγει με την συνεργία του Αγίου Πνεύματος την χαρά της αγνότητας. Χαρά τόσο απλή και τόσο σύνθετη, όσο και το ηλιακό φως.

Η μαθητεία κοντά σε έμπειρο πνευματικό οδηγό και η σταθερή αγωνιστική διάθεση, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την εσωτερική μας αλλαγή προς την ηρεμία, την ελευθερία, την χαρά, την δημιουργικότητα και την αλήθεια. Κάθε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση έχει ανεκτίμητη σημασία. Ο μεγαλύτερος εχθρός κάθε ψυχικής ισορροπίας είναι η ίδια η ισορροπία. Η νέκρωση της δυνατότητας για αλλαγή υποσκάπτει τα θεμέλια κάθε συστήματος. Η έρευνα και η αμφισβήτηση των ψυχολογικών αυτονόητων, η διάθεση για αγώνα και θυσίες, το κέφι και το μεράκι για τέλεια γνώση του εαυτού μας, του κόσμου και του Θεού είναι παράγοντες που υπόσχονται την εξυγίανση, την τελείωση και τον φωτισμό της ύπαρξής μας. Η γνώση της ψυχής, του κόσμου και του Θεού είναι άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους, δεν μπορεί να υπάρξει η μια χωρίς την άλλη.

του Νικήτα Καυκιού